تاریخچه ی فارکس

تاریخچه بورس

شاید برای شما هم این سوال پیش آمده است که بورس چیست باید بگوییم اندیشه ی ایجاد بورس زمانی شکل گرفت که عده ای از بازرگانان اروپایی از فعالیت های تجاری خود ضرر کردند، بنابراین به فکر راه حلی افتادند تا به وسیله ی آن بتوانند جلوی این ضرر را بگیرند و یا آن را به حداقل برسانند.

نتیجه آن شد که تعدادی از بازرگانان عده ای را در فعالیت های خود شریک کردند تا با این روش سود و زیان احتمالی را با آنها تقسیم کنند. این تجربه موفقیت آمیز بود لذا به تدریج هر تاجری سعی می کرد تا فعالیت های تجاری خود را با این روش ادامه دهد؛ به خصوص که این روش برای افرادی که فعالیت های بزرگ اقتصادی انجام می دادند بسیار مطلوب تر بود.

بورس چیست و چطور شکل گرفت
رفته رفته این تجربه قانونمند شد و به تشکیل شرکت های سهامی تبدیل گردید. اولین تجربه مربوط به تشکیل یک شرکت سهامی در کشور روسیه بود که در سال 1353 میلادی تصمیم گرفت کالاهایی را بدون این که آفریقا را دور بزند، از شمال اروپا به شرق آسیا و چین ببرد و این کاری بود که احتمال ضرر در آن بیشتر بود. برای انجام این کار عده ای از تجار سرمایه ی لازم را تأمین کردند و هر کس به نسبت سرمایه ی خود در سود و زیان شرکت شریک شد و این کار با موفقیت صورت گرفت.

بعدها با گسترش مبادلات در اروپا به سرمایه های زیادتر و شرکای بیشتری نیاز شد. برای این کار نیاز به مراکزی بود تا بتوان بین سرمایه گذاران و سرمایه پذیران رابطه برقرار کرد. چنین مراکزی تأسیس شدند و بورس نام گرفتند. اولین بورس دنیا در قرن هفدهم میلادی در شهر آمستردام هلند تشکیل شد و امروز اکثر کشورهای جهان دارای بازار بورس هستند. در ایران نیز در سال 1345 قانون تشکیل بورس به تصویب رسید و از 15 بهمن ماه سال 1346 آغاز به کار کرد.

بورس کلمه ای فرانسوی است و معنای آن در زبان فرانسه کیف پول می باشد. تاریخچه پیدایش واژه بورس هم به قرن پانزدهم میلادی بازمی گردد. در آن زمان، بازرگانان و کسبه شهری به نام بورُوژ (Bruges) در شمال غربی بلژیک، در میدانی به نام تِربورس (TerBeurze) در مقابل خانه بزرگ زاده ای به نام «واندِر بورس» جمع می شدند و به خریدوفروش کالاهای خود بر اساس حراج می پرداختند. از آن تاریخ به بعد مکان هایی که مردم در آنجا به حراج کالا مبادرت می کردند و به تدریج شکل توسعه یافته تر و مسقف به خود گرفت، بورس می گفتند.

فلسفه کلیدی شکل گیری بازار بورس در جهان، تجمیع سرمایه و تأمین مالی شرکت ها و پروژه های آن ها در قالب یک سیستم بازار منسجم، قانونمند، پیوسته و شفاف است. مبنای اساسی تشکیل این بازارها همان مفهوم اولیه و ساده شراکت، تقسیم سود و زیان احتمالی میان شرکا است.

تاریخه بورس در ایران
مطالعات اولیه درباره تأسیس بورس در ایران، به سال 1315هجری شمسی برمی گردد. در این سال، فردی بلژیکی به نام «ران لوترفِلد» پس از انجام مطالعات گسترده درباره تأسیس بورس در ایران، اساسنامه داخلی بورس را تهیه و به مسئولان ایرانی ارائه کرد، اما با توجه به شرایط آن زمان و وقوع جنگ جهانی دوم، عملاً موضوع بررسی و تأسیس بورس در ایران بیش از 25سال به تأخیر افتاد.

در سال 1341، کمیسیونی در وزارت بازرگانی و با حضور نمایندگان وزارت دارایی، وزارت بازرگانی و بانک توسعه صنعتی و معدنی ایران تشکیل و موافقت نامه اولیه تأسیس بورس سهام در این کمیسیون، تنظیم شد. در اواخر همان سال یعنی سال 41، هیئتی از بورس بروکسل به سرپرستی دبیر کل این بورس برای مشارکت در راه اندازی بورس ایران، به کشورمان دعوت شدند و بالاخره پس از چهار سال، در سال 1345 قانون تشکیل بورس اوراق بهادار در مجلس تصویب و برای اجرا از سوی وزارت اقتصاد به بانک مرکزی ابلاغ شد. حدود یک سال بعد از ابلاغ قانون تشکیل بورس تاریخچه ی فارکس اوراق بهادار، در پانزدهم بهمن ماه سال 1346، بورس اوراق بهادار تهران با انجام چند معامله بر روی سهام بانک توسعه ‍ صنعتی و معدنی که بزرگ ترین مجتمع واحدهای تولیدی و اقتصادی در آن تاریخ به شمار تاریخچه ی فارکس می رفت، به طور رسمی فعالیت خود را آغاز کرد.

فارکس چیست؟

این درسنامه‌ی کوتاه و رایگان فارکس (Forex) برای آموزش صحیح اصول ابتدایی بازار فارکس و معاملات فارکس به روشی جالب، طراحی شده است.

بازار فارکس چیست؟

اصول ابتدایی بازار فارکس

در اصل، بازار فارکس مکانی است که بانک‌ها، کسب و کارها، دولت‌ها، سرمایه گذاران و معامله‌گران در آن گرد هم می‌آیند تا ارزهای مختلف را معامله و مبادله کنند. از این بازار به عنوان “بازار فارکس”، “بازار ارز”، “بازار تبدیل ارزهای خارجی” یا “بازار ارزهای خارجی” یاد می‌شود. این بازار، بزرگترین بازار سیال در دنیا بوده و میانگین تراکنش روزانه‌ی آن 3.98 تریلیون دلار است.

بازار فارکس در تمامی ساعات شبانه روز و پنج روز در هفته فعال بوده و مهم‌ترین مراکز معاملات آن در لندن، نیویورک، توکیو، زوریخ، فرانکفورت، هونگ کونگ، سنگاپور، پاریس و سیدنی قرار دارند.

توجه داشته باشید که هیچ بازار مرکزی در بازار فارکس وجود ندارد؛ در عوض، گفته می‌شود که معاملات آن “فرابورس” هستند؛ این معاملات مانند سهام‌های بازاری مرکزی، مثل بازار بورس نیویورک، نیستند که تمامی سفارشات آن آماده باشند. فارکس، محصولی است که تمامی بانک‌های بزرگ، قیمت آن را اعلام می‌کنند، اما ممکن است قیمت آن‌ها با یکدیگر برابر نباشد.

پلتفرم کارگزار تمامی این اطلاعات را از بانک‌های مختلف جمع آوری می‌کند و قیمتی که ما از سوی کارگزار می‌بینیم، میانگین تقریبی تمامی این قیمت‌هاست. کارگزار، معامله را انجام داده و سمت دیگر آن را بر عهده می‌گیرد و به نوعی، “بازار را برای شما ایجاد می‌کنند. در واقع، هنگامی که شما یک جفت ارز می‌خرید، “معامله‌گر دیگری” آن را نمی فروشد، بلکه کارگزار آن را به شما می‌فروشد.

تاریخچه‌ای کوتاه از بازار فارکس

باید اقرار کنم که این بخش کمی کسل کننده خواهد بود، اما باید پیش زمینه‌ای از تاریخچه‌ی بازار فارکس داشته باشید تا اندکی دلیل وجود آن را بدانید و دریابید چگونه بدین جا رسیده است. خلاصه ای از تاریخچه‌ی فارکس به شرح زیر است:

در سال 1876، چیزی به نام پایه‌ی ارز طلا به کار گرفته شد. این سیستم بیان می‌کند که تمامی پول‌های کاغذی باید پشتوانه‌ی طلا داشته باشند؛ هدف این کار این بود تا با تثبیت ارزهای جهانی با قیمت طلا، قیمت آن‌ها را ثابت نگه دارند. این ایده به صورت نظری خوب بود؛ اما در واقعیت، الگوهای رونق و رکود را ایجاد کرد که در نهایت موجب از میان رفتن استاندارد طلا شد.

استاندارد طلا در دوران ابتدایی جنگ جهانی دوم کنار گذاشته شد، زیرا اکثر کشورهای اروپایی طلای کافی برای پشتیبانی از تمامی ارزهایی که برای پروژه‌های عظیم نظامی چاپ می‌کردند، نداشتند. گرچه استاندارد طلا در نهایت کنار گذاشته شد، اما این فلز ارزشمند هیچ گاه جایگاه خود را به عنوان شکل نهایی ارزش پولی از دست نداد.

پس از آن، کشورهای مختلف تصمیم گرفتند تا نرخ‌های مبادله‌ی ثابت داشته باشند. در نتیجه، دلار آمریکا به اندوخته‌ی ارزی اصلی تبدیل شد و تنها ارزی است که پشتوانه‌ی طلا دارد و به آن “سیستم برتون وودز” گفته می‌شود که در سال 1944 میلادی ایجاد شد (می‌دانم که از دانستن آن بسیار هیجان زده شدید). ایالات متحده‌‌ی آمریکا در سال 1971 اعلام کرد که دیگر طلا را با دلارهای آمریکایی که در بانک‌های خارجی بودند معاوضه نمی‌کند و این پایان سیستم برتون وودز را رقم زد.

در نهایت، از میان رفتن سیستم برتون ووز بود که منجر به پذیرش جهانی نرخ‌های شناور ارزهای خارجی در سال 1976 تاریخچه ی فارکس گردید. این اتفاق، “تولد” بازار کنونی معاملات ارزهای خارجی است؛ گرچه تا اواسط دهه‌ی 90 میلادی به صورت الکترونیکی و در سطح وسیع معامله نمی‌شد.

فعالیت در فارکس

اولین گام در آموزش فارکس تعریف آن است: “فارکس بازار خرید، فروش و تبدیل ارزهای مختلف است.” فارکس، بازار جدیدی است که در جهان رو به گسترش است و البته در ایران هنوز ناشناخته مانده است. فارکس بازار پر پتانسیلی هست و با حداقل امکانات می توان به آن دسترسی پیدا کرد و درآمد مناسبی کسب کرد، چه برای افراد داخل کشور و چه برای کسانی که قصد مهاجرت دارند و آموزش در این زمینه شغلی مناسب برای آنها در خارج از کشور مهیا می سازد .

برای افرادی که در بورس اوراق بهادار فعالیت داشته اند این بازار هم بازاری نسبتا آشنا به نظر خواهد رسید و البته با ویژگی های خاص :

• بازار ۲۴ ساعته ، در هر ساعت از شبانه روز امکان خرید و فروش و یا برداشت پول از حساب وجود دارد (از دوشنبه تا جمعه)
• نقدشوندگی بالا، ارزش روزانه معاملات ۵ تریلیون دلار می باشد .
• هزینه کم معاملات، که به نسبت سود، بسیار ناچیز می باشد
• استفاده از هر دو جهت بازار، می توان از بالا رفتن یک ارز و یا از پایین آمدن آن سود کسب کرد .
• شفافیت اطلاعات، با یک جستجوی ساده در اینترنت به منابع بسیار زیادی دسترسی پیدا می کنید .
• (Leverage) اعتباری که در این بازار توسط کارگزار به مشتری داده می شود ۱۰۰ تا ۴۰۰ برابر سرمایه اولیه مشتری .
• سود کسب شده در این بازار به هر مقداری که باشد معاف از مالیات است .

بیشتر بخوانید: آموزش پرایس اکشن

تاریخچه کوتاهی از آموزش فارکس

دومین گام در آموزش فارکس تاریخچه ی آن است، جالب است بدانید در گذشته افراد عادی با سرمایه اندک در این مارکت جایی نداشتند: کلمه FOREX از دو کلمه Foreign Exchange گرفته شده است و در واقع بزرگترین بازار مالی دنیا به حساب می آید . FX هم تاریخچه ی فارکس اختصار دیگری است که برای این بازار به کار می رود برخلاف بازارهای دیگر این بازار بصورت ۲۴ ساعته فعالیت دارد. گردش مالی جالب توجه این بازار روزانه به ۱٫۵ تریلیون دلار می رسد. این گردش مالی عظیم بیشتر از مجموع گردش های مالی روزانه بورس های سهام معتبر دنیاست. که این مساله باعث به وجود آمدن بازاری روان (liquid) و مطلوب برای انجام معاملات می شود. در این بازار معامله (trade) توسط بانک ها، کارگزاران، دلالان، موسسات مالی و اشخاص حقیقی صورت میگیرد “تریدها” از طریق خط تلفن و البته به صورت روز افزونی به وسیله اینترنت انجام می شود .

جالب است بدانید که تنها چند سالی است که سرمایه گذاران کوچک به این بازار دسترسی پیدا کرده اند. در گذشته به خاطر نیاز به سرمایه های کلان در این بازار اشخاص حقیقی کمتر وارد این بازار می شدند. اما امروزه به لطف اینترنت و البته رقابت های جهانی امکان دسترسی برای سرمایه گذاران خرد به وجود آمده است. فارکس بازار بین بانکی (INTERBANK) هم نامیده میشود امروزه بازار به درجه ای رسیده که کلمه بین بانکی به هر شخص یا موسسه مالی که آماده خرید یا فروش ارز باشد اطلاق می شود. فرضا یک آژانس مسافرتی که می خواهد یورو را با دلار عوض کند .

سوالی که تاریخچه ی فارکس معمولا مطرح می شود این است که چرا ارزها باید خرید و فروش شوند؟ پاسخ این سوال در روابط بین المللی نهفته است. سیاست گزاری دولت ها و بانک های مرکزی می تواند نقش مهمی در بازار فارکس بازی کند. بانک های مرکزی می توانند میزان عرضه پول را در جهت پایداری سیستم مالی کشور کنترل کنند .

امروزه بسیاری از شرکتها کالاهایشان را به کشورهای مختلف دنیا صادر می کنند. دریافت ها و پرداخت ها بر مبنای ارزهای مختلفی صورت می گیرد. همچنین سرمایه گزاری های خارجی در یک کشور به تبدیل پول نیاز دارد. مثال ساده تر مسافرت یک توریست است که در سفر به ارزهای گوناگونی نیاز پیدا می کند. و در این میان سرمایه گزاران و بورس بازان هم با دیدگاه های خودشان وارد گود می شوند تا سود ببرند.